İnci Kefali (Van Balığı) Fiyatları Arttı: Kilo Başına yüzde 100 Zam!

Van Haber – Van’da yıllardır büyük bir heyecanla beklenen ve geçtiğimiz yıl başlatılan Van Balığının konservesi beklentileri karşılaşmadı, yurt içi ve yurt dışına ihracatı yapılan balığı artık Vanlılar yiyemiyor.

Son yıllarda artan maliyetler, ÖTV ve akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş, Van Balığı olarak bilinen inci kefalini de olumsuz etkiledi. Her yıl artan et fiyatları nedeniyle Van Balığı tüketen vatandaşlar, bu yıl balığa da ulaşmakta zorluk çekiyor. Hayata geçirilen konserve projesiyle birlikte avlanan balıkların büyük bir kısmı il dışına gönderiliyor. Bu durum, Van’da balık fiyatlarının ciddi şekilde yükselmesine neden oldu. Daha önce 30 TL civarında olan inci kefali, şu anda 100 TL’ye kadar çıktı. Vatandaşlar, konserve projesinin Van’ın tanıtımı açısından önemli bir adım olduğunu belirtirken, yerel halk için olumsuz sonuçlar doğurduğunu düşünüyor. Van Gölü’nden avlanan balıkları bu fiyatlardan görmek, “İyi mi ettik, kötü mü?” sorusunu akıllara getiriyor.

“DIŞ’A AÇILDIK, İÇE KAPANDIK”
Van Gölü’nde yaşayan ve üreme döneminde suyun akışının tersine yüzerek tatlı sulara göç eden ve dolaylı olarak 20 bin insanın geçim kaynağı olan Van Balığı yapılan Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) çalışmaları sonucunda çeşitli testleri başarıyla geçerek dünya pazarına girmeye başladı. Bu kapsamda Van Balığı konservesi, hafta sonu itibariyle ulusal marketlerde satışa sunuldu. Van balığı konserve halinde dış ticaret açılırken iç ticarete ise kapandı. Geçtiğimiz yıl AK Parti Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu tarafından TBMM’de büyük bir heyecanla duyurulan konserve haberi vatandaşı da memnun etmedi, balıkçıları da her yıl yapılan denetimlerle birlikte Van’a yeten ve kırmızı ete karşı alternatif olan bununla birlikte besin değeri yüksek olan inci kefali balığını almak artık vatandaşlara hayal oldu. Geçtiğimiz yıl kilosu 30 TL’den satışı yapılan inci kefalinin konserve sonrası fiyatı yüzde yüzü aşarak 100 TL oldu. Kırmızı et tüketemeyen Vanlılar bu proje ile birlikte artık balıkta tüketemeyecek.

“MECLİSTE BİZİ TEMSİL EDENLER, BİZE BUNU LAYIK GÖRÜYOR”
Kırmızı et yerine her yıl balık tükettiklerini söyleyen vatandaşlar duruma tepki gösterdi. Konuyla ilgili gazetemize konuşan Ali Çiftçi isimli vatandaş, “Her kış mevsiminde artan maliyetler nedeniyle kırmızı et yerine inci kefali alıyorduk. Kilosu 30 TL’den satılıyordu, besin değeri yüksekti çocuklarımıza balık alabiliyorduk bu yıl onu da yapamıyoruz, balık almakta artık hayal oldu. Kilosu 100 TL olmuş, aile hanemiz geniş 5 kilo aldığını düşünürsen 500 TL tutuyor, Van’da üreyen bir balık, yani dışarıdan gelmiyor, bunun işte nakliye, şuyu, buyu yok, Van’da ürüyor ve Van’da üreyen bir balığın kilosu 100 TL. bunun sebebi ise konserve yapımı olduğu söyleniyor, Van’da üreyen balığı dışarıya tonlarca gönderirseniz fiyatlar artar, buradan anladığımız bu projeyi hayata geçirenler yine Vanlı vatandaşları düşünmüyor olmaları. Van’da üreyen ve avlanılan balığı bile Vanlılara çok gördüler. Bunun için yetkililere teşekkür ediyoruz, bizler bir şey hak etmiyoruz, mecliste bizi temsil edenler bize bunu gösteriyor” dedi.

“BİR VAN BALIĞI VARDI, ONUDA ALDILAR”
Konserve üretimi nedeniyle avlanan balıkların tamamının fabrikalara gönderildiğini ifade eden Mehmet Selen isimli Balıkçı esnafı, “Van balığı çok pahalı, avlanılan tüm balıklar konserve yapımı için götürülünce fiyatlar artıyor ve millet balık yiyemiyor en ucuzu Van balığı değil şu anda en pahalı Van balığı olmuş gerçekten Vanlılar, Van balığı yemiyor. Balık satışlarımızı düşmüş durumda eskiden fiyatı uygun olduğu için insanlar 5 kilo 10 kilo alırdı, şu an alamıyor kilosu 100 TL olmuş. Bize 10 TL karla geliyor, bizlerde öyle bir kar elde etmiyoruz hatta vatandaşlar tüketebilesin diye ne kadar uyguna verebilirsek veriyoruz ama konserve nedeniyle fiyatlar yüzde yüzü aştı, sebebi ise artık balık yok, balıklar direk konserve gittiği için pazarda inci kefali bulmak artık zorlaştı. Bir Van balığımız vardı ama oda yok oldu, onu da aldılar elimizden” diye konuştu.

“BALIK NESLİ TÜKENİYOR”
Balık fiyatlarının konserve üretimi nedeniyle arttığını belirten ve balık neslinin giderek tükendiğini belirten Balıkçı Esnaf Mehmet Cafer Erkara, “Van balığı iyiydi, eskiden bol çıkıyordu. Millet bol yiyordu. Şimdi dünyada bir Japonya’da vardı, bir de Van’da vardı. Japonya’da tükendi, sonra bir Van’da var. Ama geliyordu, mesela herkese günde 200-300 kilo balık geliyordu. Şimdi ise 30 kilo, 20 kilo, 15 kilo… Bazı haftalarda hiç yok, 3-4 gün hiç olmuyor. Dardanel Ton geliyor. Adam 5 liraya satacağına 10 liraya topluyor, tırlarla doldurup götürüyor, satıyor. İki tanesi bir teneke koyuveriyor, 100 TL’ye, 150 TL’ye. Buradaki halk da aç kalıyor, yani millet balık yemiyor. Hamsi olmuş 200 TL, istavrit olmuş 200 TL, çupra olmuş 350 TL. Yani adam alamıyor. Adam çalışıyor, akşama kadar alıyor bin TL. Bunun sebzesini mi alacak, balığını mı alacak, yeşilliği ve içeceği mi alacak, çoluk çocuğuna mı götürecek” ifadelerini kullandı.

“VATANDAŞLAR ARTIK ALAMIYOR”
Artan fiyatlara karşı vatandaşların artık balıkta tüketemediğini kaydeden Erkaya, “Bu sorunun bir kotası yok. Adam üç gün bekliyor. Arabasını yükleyip çıkıyor. Yani adam buradan gitmiyor, avlanılan tüm balıkları götürüyorlar. Bizim ekmeğimiz buydu. Çok kişi bundan ekmek yiyor. Şimdi yok. Ne seyyarcı ekmek kazanıyor ne dükkancı ekmek kazanıyor ne Vanlılar artık tüketebiliyor. Balık çıkmıyor artık. Van Gölü’nde bu avlama yasağını da tam destekleseler, yaz boyunca kaçak avlanmanın tamamen önüne geçebilseler o da iyi olur. Ama ne düzenli bir denetleme var ne bir şey. Alabalık 100 TL’ydi, olmuş 200 TL. Çupra 200 TL’den 350 TL’ye, hamsi bir hafta önce 100 TL’den satılıyordu, şimdi 200 TL. Bir hafta önce bin TL’ye aldığımız kasa, şimdi 2 bin 200 TL. Buna asgari ücret ve ÖTV-MTV zamları da etki etti. Vatandaşlar artık alamıyor. Vatandaşlar artık kirasını yatıramıyor. Aldıkları 22 bin TL bir şey değil” ifadelerine yer verdi.

“VAN BALIĞININ GELECEĞİNİ GÜVENCE ALTINA ALINMALI”
Van Balığının geleceğinin güvence altına alınması gerektiğinin altını çizen balıkçı esnafı Aydın Akman ise, “Van balığı önlemleri artırılırsa bu sıkıntıyı yaşamayız. Van balığı, Van halkının temel gıdasıdır. Eğer bu türün nesli tükenirse, Van halkı mağdur kalır. Baştan beri konserve projesine karşıyım. Bu bir göl, deniz değil. Gölden her gün 10 ton balık çekiliyor. Eğer bu şekilde devam ederse, en fazla iki yıl içinde Van balığının nesli tükenecek. Bu türün korunması için denetimlerin artırılması ve avlanan balıkların dışarıya gönderilmemesi gerekiyor. Ayrıca yasak dönemde sıkı önlemler alınması şart. Benim ricam, Van balığının geleceğini güvence altına almak” dedi.

“BU FİYATLARLA HALK BALIK YİYEMEZ HALE GELDİ”
Vatandaşların fiyatlar karşısında artık balıkta tükenmediğini söyleyen Akman, “1986’dan beri balıkçılık yapıyorum ve balıkların neslinin giderek tükendiğini gözlemliyorum. Birkaç yıl önce Van balığının kilosu 20-30 lira civarındaydı. Şimdi ise 100 liraya çıktı, bazen 150 liraya kadar yükseliyor. Bu fiyatlarla halk balık yiyemez hale geldi. Balıkçı olarak ben bile balığı bu fiyatlarla satamıyorum. Fiyatların bu kadar artmasının sebebi, konserve projeleri ve balığın azalmasıdır. Şu an sadece üç-dört tekneyle günde 20-30 kilo balık çıkıyor. Bu da bize balığın neslinin tükenmekte olduğunu gösteriyor. Balıkçılar, mazot ve eleman giderlerini karşılamakta zorlanıyor. Bana, “Bu fiyatlarla kurtarmıyor” diyorlar. Ancak bu balık halkın temel yiyeceğidir ve fiyatı makul seviyelerde tutulmalıdır. Şu an 100 lira olan Van balığının en fazla 40-50 lira olması gerekir. Ancak bu fiyatlarla garibanlar balık yiyemez hale geldi. Van balığının korunması, hem halkın hem de balıkçıların yararına olacaktır” şeklinde konuştu.